गिट्टी बालुृवाको अभावमा तल्लो मोदीको सुरुङ्ग निर्माण कार्य प्रभाबित

पर्वत /पर्याप्त मात्रामा गिट्टी बालुवा नहुँदा पर्वतमा निर्माणाधिन २० मेघावाट क्षमताको तल्लो मोदीखोला जलबिद्युत आयोजनाको सुरुङ्ग निर्माण कार्य प्रभाबित भएको छ ।
आयोजनाको सुरुङ्गमा कंक्रिटीङ्ग गर्नका लागि बालुवा र गिट्टी नपाउँदा निर्माण कार्य पुर्णरुपमा प्रभाबित भएको हो। आयोजनाको सुरुङ्ग निर्माण कार्य गरिरहेको साउथ एसियन इन्फ्रास्टक्चर कम्पनी लिमिटेडले दिएको जानकारी अनुसार कार्तिक महिना देखि पर्याप्त मात्रामा बालुवा र गिट्टी उपलब्ध हुन नसकेकाले निर्माण कार्य पुरै प्रभाबित भएको छ । ‘सुरुङ्ग खनेपछि त्यसमा बालुवा र गिट्टीको मिश्रणले कंक्रिटीङ्ग गर्नुपर्ने हुन्छ’ कम्पनीका प्रोजेक्ट म्यानेजर ध्रुब मिश्रले भने ‘बालुवा र गिट्टी नपाउँदा काम नै शुरु गर्न सकेका छैनौ’
कम्पनीका अनुसार अहिले सम्म ४ हजार १९ मिटर सुरुङ्ग मध्ये १ सय ८० मिटर मात्रै खन्न बाँकी छ । खनिएको सबै सुरुङ्गलाई कंक्रिटीङ्ग गर्नुपर्ने हुन्छ । सुरुङ्ग कंक्रिटीङ्ग गर्न ६५ हजार घन मिटर बालुवा तथा १ सय ३० घनमिटर गिट्टी आवश्यक पर्छ । तर पर्वतका क्रसर र वरपरका क्रसरले समेत मागको तुलनामा न्युन संख्यामा पनि आपुर्ति गर्न नसकेको प्रोजेक्ट म्यानेजर मिश्रले बताए । हेम्जाबाट दैनिक १ ट्रिपर बालुवा ल्याएर काम धान्ने काम भएको छ । यस्तै अवस्थामा रहेमा आयोजनाको निर्माण कार्य लम्बिदै जाने र लागत समेत बढेर जाने उनले जानकारी दिए । ‘हामीले अहिले नै कंक्रिटीङ्गको काम थाल्न सकेनौ भने आयोजनाको निर्माण अबधी लम्बिन जान्छ’ उनले भने ‘जलबिद्युत आयोजनाको काम प्रभाबित भएकाले यसलाई सहजीकरणका लागि सम्बन्धित निकायको ध्यान जान जरुरी छ’ । पर्वतका क्रसरले माग अनुसार कहिल्यै पनि निर्माण सामाग्री उपलब्ध गराउन नसकेकोले आयोजना निर्माणका काममा सधै समस्या हुने गरेको मिश्रको भनाई छ । सुरुङ्ग मात्रै होइन आयोजनाको अन्य संरचना निर्माणमा पनि निर्माण सामाग्रीको अभाब भैरहेको छ ।
पर्वतका खोला नालाबाट आवश्यक मात्रामा निर्माण सामाग्री निकाल्न नसक्दा आयोजनामा त्यसको प्रभाब परेको छ । पर्वतमा सञ्चालित क्रसर उद्योग तथा आयोजना को सिभिल निर्माण तर्फको ठेकेदार कम्पनीले राखेको क्रसरले समेत बालुवा र गिट्टी मागको तुलनामा न्युन मात्रामा पनि आपुर्ति गर्न सकेका छैनन । नदीमा स्काभेटर प्रयोग गरि निर्माण सामाग्री निकाल्न कानुनी रुपमा प्रतिबन्ध लागेका कारण आयोजनाका लागि आवश्यक सामाग्री पुर्ति हुन सकेको छैन । ‘मानिसले निकाल्दा यस क्षेत्रमा निर्माण हुने घरहरुका लागि पनि निर्माण सामाग्री पर्याप्त हुँदैन’ दक्षिणकाली क्रसर उद्योगका सञ्चालक बिप्लब हमालले भने ‘मेसिन राखेर निकाल्न दिइएको छैन’ । मानिसले निकाल्दा यस क्षेत्रमा निर्माण भैरहेका जलबिद्युत, राष्ट्रिय गौरबका सडक र बिद्युत प्रसारण लाइन तथा सरकारी भवनहरुका लागि समेत बालुवा र गिट्टी आपुर्ति गर्न नसक्ने उनको भनाई छ।
जिल्ला बिकास समिति पर्वतका राजस्व शाखाका प्रमुख चन्द्रबहादुर क्षेत्रीले स्काभेटर प्रयोग गरेर नदीबाट ढुंगा बालुवा निकाल्न कानुनी रुपमा नमिल्ने बताए । ‘मानिसले गर्दा आवश्यक मात्रामा नपुगेको हुन सक्छ’ उनले भने ‘मेसिन लगाएर निकाल्न अनुमति दिन सक्ने अवस्था छैन’ तर स्थानियस्तरमा र राष्ट्रिय गौरबका आयोजनाहरुको निर्माण कार्य प्रभावित नहोस भनेर जिल्ला अनुगमन समितिले भने बिशेष परिस्थितिमा निर्णय गर्न सक्ने क्षेत्रीको भनाई छ । ‘वातावरणीय रुपमा कुनै प्रभाब नपर्ने गरी निकाल्न दिन सकिन्छ’ उनले भने ‘यसका लागि जिल्ला अनुगमन समितिले नै निर्णय गर्नुपर्छ’ जिल्ला अनुगमन समिति प्रमुख जिल्ला अधिकारीको नेतृत्वमा रहेको हुन्छ ।